ورمی کمپوست چیست

ورمی‌کمپوست متشکل از ورمی (کرم خاکی) و کمپوست (کود آلی) به معنای نوعی کود آلی است که از فعالیت کرم خاکی حاصل می‌گردد.

ورمی‌کمپوست متشکل از ورمی (کرم خاکی) و کمپوست (کود آلی) به معنای نوعی کود آلی است که از فعالیت کرم خاکی حاصل می‌گردد.

بیش از 2700 نوع کرم خاکی در طبیعت وجود دارد این کرم‌ها با کاوش خاک و تغذیه عناصر موجود در خاک و آمیختن آن با آنزیم‌های موجود در بدن خود، خاک را تازه می‌کنند و قدرت باروری آن را افزایش می‌دهند همچنین به دلیل جابجایی مداوم در خاک، با ایجاد سوراخ‌های زیاد، راه نفوذاکسیژن به خاک را آسان می‌کنند.

کلمه ورمی (Verms) از لغت لاتین ورم (Vermis) گرفته شده که به معنی کرم است. تولید ورمی کمپوست فرایندی نیمه هوازی است (حدود 80٪ رطوبت) که توسط گونه‌ای خاص از کرمها، قارچ‌ها، باکتری‌ها، و اکتینومیست‌ها انجام می‌شود، همچنین مواد حاصل از بستر رشد کرم بوده که پس از دفع مواد زائد از سیستم گوارشی کرم در محیط باقی می‌ماند، ورمی‌کمپوست، مجموعه‌ای از فضولات کرم به همراه مواد آلی تجزیه شده و نیز اجساد کرم‌هاست که برای گیاه ارزش غذایی فراوانی دارد. در خاک‌هایی دارای مواد دفع شده توسط کرمها، عناصری مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم 5 – 11 مرتبه بیشتر از خاک‌های بدون کرم است. در اثر عبور مواد آلی از دستگاه گوارش کرم، عناصری از جمله ریزمغزی‌ها زیاد می‌شوند.

تولید ورمی‌کمپوست، تغذیه کرم‌های قرمز حلقوی بارانی موسوم به Eisenia Foetida از مواد آلی پسماندهای آشپزخانه بوده و محصول این فرایند کود آلی است که یکی از غنی‌ترین کودهای شناخته شده در دنیا است.

مزایای استفاده از ورمی کمپوست

سبک و فاقد هرگونه بو

عاری از تخم علفهای هرز

حاوی میکروارگانیسم‌های هوازی مفید مانند ازتوباکتریها

بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی

دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن، روی، مس و منگنز

دارا بودن مواد محرکه رشد گیاهی نظیر ویتامین‌ها به ویژه ویتامین B12

قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی

عاری از باکتری‌های غیرهوازی، قارچ‌ها و میکروارگانیسم‌های پاتوژن

اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک

انطباق کامل با الزامات قوانین و مقررات محیط زیست

تولید در داخل کشور (صد درصد)

قابل مصرف در پرورش کلیه محصولات کشاورزی

هوادهی خاک با ایجاد خلل و فرج و ایجاد پوکی در خاکهای متراکم

استفاده از این نوع کود، کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی را نسبت به کود شیمیایی افزایش می­دهد؛ و مشکلات مربوط به باقی ماندن کود شیمیایی در مواد غذایی را ندارد.

ویژگی‌ های ورمی کمپوست

سبک و بی‌بو

خالی از علفهای هرز

دارای میکروارگانیسمهای هوازی مفید مانند ازتوباکتریها

بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با دیگر کودهای آلی

دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن، روی، مس و منگنز

دارا بودن مواد محرکه رشد گیاهی نظیر ویتامینها به ویژه ویتامین ب 12

قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی

فرآوری آسان و سریع تر از بیوکمپوست

خالی از باکتریهای غیر هوازی، قارچها و میکروارگانیسم‌های پاتوژن

اصلاح کننده خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی خاک

وجود عناصر ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم، آهن، روی، مس و منگنز

استفاده از ورمی کمپوست در تهیه چای کمپوست        

منبع : صفحه ورم کمپوست در دانشنامه ویکی پدیا

مراحل تولید ورمی کمپوست

تولید ورمی کمپوست در شش مرحله انجام می شود. این مراحل، از بستر سازی برداشت در این مطلب به صورت خلاصه توضیح داده شده اند.

منبع : www.baharsazan.com - شرکت تولیدی بهار سازان

مرحله اول – بستر سازی

بستر تولید کود ورمی کمپوست شامل هر نوع موادی است که بعنوان زیستگاه پایدار کرم مورد استفاده قرار می گیرند.

بستر کرمها باید برروی سطح صاف و شیبدار بتنی و در سالن یا پوشش گلخانه‌ای ایجاد شود. برای این کار لازم است زمین مسطح بدون سنگ و کلوخ و خرده شیشه مرطوب شده و کوبیده شود.

بستر باید به دلایل زیر یک تا دو درصد شیب دار ساخته شود:

جدا شدن آب مازاد و شیرابه یا پساب از بستر جهت جلوگیری از فاسد شدن بستر

جمع‌آوری شیرابه از طریق کانال‌های مخصوص در مخزن

خارج کردن مواد ناشی از شستشوی کودهای مرغی یا حیوانی تازه

که حاوی مقدار زیادی اوره بوده و برای کرمها سمی و کشنده می‌باشند و یا خارج کردن سایر مواد سمی و مضر.

بستر کرم ایزینیا فوتیدا باید دارای شرایط زیر باشد:

قابلیت جذب بالا: کرم توسط پوست تنفس می‌کند در نتیجه مواد بستر باید قابلیت جذب آب بالایی داشته باشند.

دارای تخلخل مناسب باشد: کرم‌ها به اکسیژن نیاز دارند در نتیجه اگر مواد بستر فشرده باشد نفوذ هوا کاهش یافته و تنفس کرم مختل می‌شود. اندازه ذرات، شکل ذرات، بافت ذرات و سختی آن بر میزان تخلخل موثر است.

مقدار کم پروتئین و یا نیتروژن (نسبت بالای کربن به نیتروژن): مواد پروتئین سریع شکسته شده و تولید گرما و اسید می‌نمایند که زندگی کرم را مختل می‌نماید لذا بستر باید دارای نسبت بالای کربن به نیتروژن باشد.

مرحله دوم- ایجاد سایبان

سایبان فضای تولید کود ورمی کمپوست باید از جنس آیرون شیت (پلیت) یا پلاستیک گلخانه‌ای با پایه‌های فلزی و یا حصیری باشد و از کرمها در برابر بارندگی و نور آفتاب محافظت کند.

ارتفاع سایبان بسته به شیوه تخلیه مواد آلی، مساحت مزرعه، نوع و جنس سایبان بین 2 تا 3 متر قابل تغییر است و بهتر است از پلاستیک برای پوشانیدن سطح بستر استفاده نشود زیرا لایه پلاستیک باعث افزایش درجه حرارت و جمع شدن گازهای مختلف در بستر می‌شود.

مرحله سوم- ایجاد پشته‌ای از کود گاوی نیمه پوسیده

در این مرحله از فرایند تولید کود ورمی کمپوست، لازم است پشته ای به شکل گنبدی به عرض 70 سانتیمتر، ارتفاع 40 سانتیمتر و طول دلخواه ایجاد شده و به‌منظور خروج شیرابه کود آبیاری شود. این بستر به ابعاد یک متر در یک متر و با ارتفاع 40 سانتیمتر به 30 الی 35 کیلوگرم خوراک و ماده بستری نیاز دارد. این مقدار برای 1000 تا 1500 کرم خاکی کافی است که تکثیر شده و عمل کمپوست‌سازی را از لایه‌های بالایی آغاز می کنند. چون کرمهای قرمز تمایل دارند که از قسمت‌های سطحی بستر تغذیه نمایند، عمق بستر نباید بیش از 30 تا 40 سانتیمتر باشد و اگر بستر دارای عمق بیشتری باشد، مواد آلی فشرده و بصورت غیرهوازی تجزیه شده و بوی نامطبوع و مواد سمی تولید کرده و منجر به مرگ کرمها می‌شوند.

مرحله چهارم- نگهداری نسبت مشخصی از کرم‌ها درون پشته

جمعیت مناسب جهت تکثیر کرم ایزینیا فوتیدا، دو تا دو و نیم کیلوگرم در هر متر مربع و حداکثر پنج کیلوگرم است. در جمعیت‌های کمتر از این هم تولید مثل کاهش می‌یابد زیرا کرم‌ها کمتر با یکدیگر تماس پیدا می‌کنند. در واقع جمعیت مناسب برای تولید کود ورمی کمپوست، پنج تا ده کیلوگرم در مترمربع است. زمان لازم برای تولید کود آلی در دمای 25 درجه سلسیوس هم در حدود 5/1 تا 2 ماه است و در این زمان تقریبا نیمی از وزن پشته تبدیل به کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) خواهد شد.

کرم‌های قرمز می‌توانند در یک روز معادل وزن خود تا دو برابر آن از زباله‌ها و بستر تغذیه کنند و %60 آنرا به کود ورمی کمپوست تبدیل کرده و دفع‌کنند. هر عدد کرم بالغ قادر است در یکماه (سی روز) 23 گرم کرم ورمی کمپوست تولید کند، اما بطور متوسط برای بازیافت هر یک کیلوگرم زباله غذایی در طول 24 ساعت حدودا دو کیلوگرم کرم خاکی نیاز است.

مرحله پنجم – آبپاشی پشته بصورت روزانه

بستر کرم ایزینیا فتیدا باید به صورت روزانه آبیاری شود تا شرایط محیطی مناسبی برای فعالیت کرم‌ها و بلع غذا توسط آنها وجود داشته باشد. روش مناسب برای آب‌رسانی به پشته‌ها استفاده از شلنگ نرم پلی اتیلن شماره 16 مشکی و نصب آب پاش در سر آن است، به طوری که رطوبت هر نقطه همیشه در حدود %70 حفظ شود. زمان مناسب بین آب دهی هم بر اثر تجربه بدست می آمده و با توجه به میزان رطوبت تعیین می‌شود. ولی نقاط مختلف بستر باید حداقل هفته‌ای دو بار آب داده شود.

مرحله ششم – برداشت کود ورمی کمپوست پس از گذشت شش هفته

کود ورمی کمپوست پس از شش هفته آماده برداشت می شود. برای این کار کرم ایزینیا فتیدا ابتدا باید از بسترش جدا شود. جداسازی کرمها از پشته‌ها به این شکل انجام می‌گیرد که پس از اندکی هوادهی به بستر و کاهش رطوبت آن، از غربال برقی استفاده می شود و یا در صورت در دسترس نبودن دستگاه سرند از روشهای دیگر جداسازی کرم از بستر بهره گرفته می شود.

ورمی کمپوست یا طلای سیاه

ورمی کمپوست، عبارت است از کود آلی بیولوژیک که دراثر عبور مداوم و آرام مواد آلی در حال پوسیدگی از دستگاه گوارش گونه هایی از کرم های خاکی و دفع این مواد از بدن کرم، حاصل می شود. این مواد هنگام عبور از بدن کرم آغشته به مخاط دستگاه گوارش (موکوس)، ویتامین ها و آنزیم ها شده که در نهایت به عنوان یک کود آلی غنی شده و بسیار مفید برای ساختمان و بهبود عناصر غذایی خاک، تولید و مورد مصرف واقع می گردد. در این مطلب، درباره این کود آلی بیشتر توضیح داده شده است.

منبع : www.baharsazan.com - شرکت تولیدی بهار سازان

با رشد روزافزون جمعیت، افزایش سطح رفاه و تنوع کمی و کیفی در مصرف مواد غذایی، توسعه صنایع تبدیلی و رشد پدیده شهرنشینی، دفع زباله و مواد زاید آلی به یک مشکل به ویژه در شهرهای بزرگ تبدیل شده است. امروزه فرآوری مواد زاید آلی به سه روش سوزاندن، دفن در محل های خاص و بازیافت یا استفاده مجدد انجام می پذیرد. روش بازیافت علاوه بر اینکه در حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی موثر است می تواند مواد زاید را به عنوان مواد خام، مجددا در چرخه مصرف قرار دهد و از تخریب بیشتر محیط زیست پیشگیری کند. از بین انواع محصولات بازیافتی می توان به ورمی کمپوست (vermicompost) یا کمپوست کرمی که در کشورهای مختلف جهان با استقبال گسترده ای روبه رو شده است، اشاره کرد.

ورمی کمپوست چیست؟

ورمی کمپوست، عبارت است از کود آلی بیولوژیک که دراثر عبور مداوم و آرام مواد آلی در حال پوسیدگی از دستگاه گوارش گونه هایی از کرم های خاکی و دفع این مواد از بدن کرم، حاصل می شود. این مواد هنگام عبور از بدن کرم آغشته به مخاط دستگاه گوارش (موکوس)، ویتامین ها و آنزیم ها شده که در نهایت به عنوان یک کود آلی غنی شده و بسیار مفید برای ساختمان و بهبود عناصر غذایی خاک، تولید و مورد مصرف واقع می گردد. بنابراین، ورمی کمپوست عبارت است از فضولات کرم به همراه درصدی از مواد آلی و غذایی بستر و لاشه کرم ها.

برتری و مزایای ورمی کمپوست نسبت به کمپوست معمولی

ورمی کمپوست ماده ای شبیه به پیت (peat) است که به خوبی تغییر فرم یافته و ساختار، تخلخل، تهویه، زه کشی و ظرفیت نگهداری رطوبت آن در حد بالایی می باشد. تولید ورمی کمپوست تعداد ریز موجودات بیماری زای گیاهی (pathogenic microganisms) را به شدت کاهش داده و بنابراین از این نظر برتری نسبی به کمپوست معمولی دارد. تولید کمپوست به عنوان یک فرآیند هوازی منجر به معدنی شدن (mineralization) نیتروژن می شود که در مورد تولید ورمی کمپوست، استفاده از کرم های خاکی باعث تسریع این روند می گردد. فرآیند هوموسی شدن (Humification) که در مرحله رسیدگی (Maturation stage) کمپوست سازی اتفاق می افتد، در طول فرآیند تولید ورمی کمپوست، بزرگتر و سریع تر اتفاق می افتد. کود تولیدی در این روش به علت بالا بودن نسبت کربن به ازت (C/N15) فاقد بوی نامطبوع و فعالیت حشرات مزاحم می باشد.

2700 گونه کرم خاکی، عامل تهیه کمپوست

به طور کلی در حدود 2700 گونه مختلف از کرم های خاکی وجود دارند که بسته به موضوع کار و هدف، گونه انتخابی متفاوت خواهد بود. اهداف مختلفی برای استفاده از کرم های خاکی و کمپوست های تولید شده توسط ورمی ها ذکر شده اند که به برخی از آنها اشاره می شود:

1 ـ افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود ساختمان و مدیریت خاک

2 ـ افزایش محصول

3 ـ تولید مکمل غذایی جهت خوراک دام و آبزیان

4 ـ تولید مواد آرایشی

مناسب ترین گونه کرم خاکی برای تولید ورمی کمپوست

به طور مثال گونه Lampite mauritti به منظور مدیریت و بهبود ساختمان خاک مورد استفاده قرار می گیرد. ولی مناسب ترین گونه برای تولید ورمی کمپوست، گونه Eisenia foetida بوده که به رنگ قهوه ای مایل به قرمز و کوچکتر از کرم های خاکی معمولی می باشد. کرم ها جزو جانوران هرمافرودیت می باشند، یعنی هر کرم اندام های نر و مادگی را توامان دارد، ولی نهایتا کرم با اتصال به جفت دیگر از طریق دو کلیتلوم (clitellum) و تبادل اسپرم عمل جفت گیری را انجام می دهد. سپس هر کرم یک کیسه تخم ریزی در کلیتلوم خود تشکیل می دهد. (کلیتلوم قسمتی برجسته در تنه کرم است و در بند های نزدیک سر یک کرم بالغ قرار دارد). کیسه های تخم ریزی یا همان کوکون ها به رنگ زرد کهربایی بوده و در داخل آن حدود 7-3 نوزاد لارو وجود دارد.

بنابراین افزایش تعداد کرم ها در هر نسل به صورت تصاعد نسبتا هندسی، خواهد بود. وزن هر کرم بالغ بین نیم تا یک گرم بوده و در هر کیلوگرم حدود 1000 تا 2000 نخ کرم وجود دارد. فاصله بین دو نسل (از تخم تا تخم) در شرایط نرمال حدود 3 ماه بوده و عمر کرم ها بین یک تا دو سال متغیر است.

کادیلاک کرم ها

گونه ایزینیا فتیوا که به آن کرم کود و کادیلاک کرم ها نیز گفته می شود، از بستری که شامل مواد نیمه پوسیده مانند کود گاوی، کود اسبی (کودها باید خشک باشند)، کاه و کلش غلات و برخی زایدات و بقایای گیاهی می باشد، تغذیه می کند. در داخل این بستر اصلی می توان مواد تازه ای چون زایدات سبزیجات و میوه جات، مواد آلی و قابل تجزیه زباله های خانگی، پسماندهای کارخانجات غذایی و حتی لجن و فاضلاب (به جز فاضلاب صنعتی)، اضافه نمود. رطوبت مطلوب بستر، هوادهی، تغذیه و جلوگیری از سفت شدن بستر و نگهداری PH در حد 8-7 از نکات کلیدی در تولید ورمی کمپوست می باشد.

کود مرغی برای کرم ها سمی است

به طور کلی باید عنوان نمود که بقایای آلی غنی از نیتروژن به جز کود مرغی که برای کرم ها سمی است، برای بستر لازم و ضروری است. این کرم ها در خارج از سفره غذایی حرکت نمی کنند و به همین خاطر جمعیت این کرم ها بسته به دسترسی آنها به مواد غذایی رشد کرده و تثبیت می شود. این کرم ها از نور آفتاب و بارندگی گریزان بوده، باید آنها را از این دو عامل محافظت نمود.

روش های تولید کمپوست

روش های مختلفی برای تولید ورمی کمپوست وجود دارد که ساده ترین راه آن، روش پشته ای می باشد که برای انجام آن می بایست:

1 ـ زمینی مسطح، بدون سنگ و کلوخ وخرده شیشه انتخاب و سطح آن را مرطوب و سپس کاملا کوبید تا سفت شود. علت این امر جلوگیری از ایجاد هیبرید کرم های مورد استفاده با کرم های خاکی معمولی و زایل شدن آنها می باشد.

2 ـ ایجاد سایبان برای محافظت کرم ها در برابر بارندگی و نور آفتاب

3 ـ ایجاد پشته ای از کود گاوی نیمه پوسیده به شکل گنبدی به عرض 70 و ارتفاع 50 سانتی متر و طول دلخواه و آبیاری فراوان آن به منظور خروج شیرابه کود

4 ـ ایجاد شیار در طول خط الراس پشته به عمل 15 سانتی متر و ریختن کرم ها به داخل آن و سپس برگرداندن کود روی کرم ها

5 ـ آبپاشی پشته به صورت روزانه به منظور حفظ رطوبت آن

6 ـ جداسازی کرم ها از پشته پس از تولید ورمی کمپوست با استفاده از غربال

کرم ها و کاربرد آن

همان طور که در این مقاله آمده است کاربرد این کرم ها شامل:

- مدیریت کود در مزارع پرورش گاو، اسب و خرگوش و پسماند کارخانجات تولید لبنیات

- کاهش زباله های مدارس، بیمارستان ها و موسسات

- تبدیل زباله های غذایی و جامدات آلی به ورمی کمپوست در مقیاس بزرگ

- استفاده از ورمی کمپوست در بهبود و اصلاح خاک مزراع و گلخانه ها و به تبع آن افزایش کیفیت و کمیت محصولات

- تولید پروتئین کرم به عنوان جیره غذایی آبزیان و طیور با استفاده از خشک کردن و پودر کردن لاشه بدن کرم های مسن می باشد. همچنین استفاده از ورمی کمپوست در تهیه چای کمپوست تولید مثل کرم ها و به تبع آن افزایش جمعیت کرم ها و فروختن آنها به واحدهای متقاضی را نیز می توان افزود.

توجیه اقتصادی این طرح

قیمت تمام شده برای تولید و بسته بندی صنعتی و در مقیاس وسیع برای هر کیلوگرم کود ورمی کمپوست بسته بندی شده (در سال 1392) در حدود 400 تومان و قیمت یک کیلوگرم کرم زنده بین 15 تا 30 هزار تومان می باشد. در تولید مکانیزه، قیمت تمام شده هر کیلوگرم کود کمپوست به صورت فله ای بین 150 تا 200 تومان و در روش غیر صنعتی حدود 300 تا 400 تومان (در سال 1392) است. قیمت فروش کود به صورت فله ای بسته به برگه تایید آزمایشگاه بین 300 تا 700 تومان برای هر کیلو متغییر است. در سطح شهر نیط هر بسته یک کیلو گرمی بین 1000 تا 3000 تومان به فروش می رسد. کود ورمی کمپوست در کشاورزی ارگانیک و کشت های گلخانه ای، پاک ترین و مناسب ترین بستر، کود ورمی کمپوست است که سبب بازدهی بسیار بیشتر محصولات کشاورزی خواهد گردید.

امید است در کشور ما نیز همچون کشورهای توسعه یافته به جای کودهای شیمیایی که متاسفانه چندین دهه است استفاده از آن در مزارع کشاورزی به طور فزآینده ای رو به گسترش بوده و دارای خطرات زیست محیطی بالقوه و خطرناکی می باشند، به تدریج از این کودهای ارگانیک و طبیعی استفاده شود.

سپراتور چیست و چگونه کار میکند؟

سپراتور شامل یک اوگر بوده که کود وارد شده به دستگاه را در طول بدنه دستگاه قرار گرفته است هدایت می کند.مکانیسم دهانه سپراتور در قسمت خروجی یک سطح قابل تنظیم از فشار را بوجود می آورد که این فشار توسط وزنه هایی که بر روی اهرم متصل شده و در دهانه خروجی قرار دارد قابل تنظیم می باشد.

منبع : www.baharsazan.com - شرکت تولیدی بهار سازان

سپراتور شامل یک اوگر بوده که کود ورمی کمپوست وارد شده به دستگاه را که در طول بدنه دستگاه قرار گرفته است هدایت می کند. مکانیسم دهانه سپراتور یا سپریتور، Separator، در قسمت خروجی یک سطح قابل تنظیم از فشار را بوجود می آورد که این فشار توسط وزنه هایی که بر روی اهرم متصل شده و در دهانه خروجی قرار دارد قابل تنظیم می باشد.

در اثر اعمال فشار بخش مایع کود از آن خارج شده و از صافی عبور می کند و همزمان کود مایع به طور مداوم به طرف اوگر حرکت می کند.زمانی که کود کمپوست به دهانه خروجی سپراتور می رسد مجددا توسط فشار قابل تنظیم دهانه خروجی آبگیری می شود.کود خام توسط یک پمپ لجن کش به سمت سپراتور پمپاژ می شود.

آیا سپراتور در تولید ورمی کمپوست ضروری است؟

یکی از کار های سپراتور جدا سازی مایع درون کود حیوانی است که این مایع دارای اوره و شوری زیادی است که برای کرم های کمپوست بسیار خطرناک است اما هیچ الزامی وجود ندارد که حتما این کار با سپراتور انجام شود.جدا سازی این مایع می تواند با روش های دیگری انجام پذیرد. به طور مثال با شستشوی کافی قبل از کرم ریزی می توان اوره و شوری آب را تا حدی گرفت.

می دانیم در یک فرایند تولیدی؛ توجیه اقتصادی بسیار مهم است.با توجه به قیمت بالای کود سپراتور نسبت به کود پوسیده و قیمت حداقل دو برابری آن باعث می شود توجیه اقتصادی تولید ورمی کمپوست کاهش یابد.

دیگر استفاده سپراتور در تولید ورمی کمپوست زمانی است که کود به ورمی کمپوست تبدیل شده و شما قصد تولید ورمی واش یا ورمی تی یا چای ورمی کمپوست دارید که باز هم به دلیل اینکه تقاضای مناسبی برای خرید این محصول وجود ندارد تولید آن مقرون به صرفه نیست.

ورمی کالچر (VermiCulture) چیست؟

ورمی کالچر به فن کشت کرم یا تکنولوژی پرورش کرم گفته می شود.برخلاف ورمی کمپوست که هدف آن تولید کود با کیفیت است(به تناسب مواد غذایی که به کرم داده می شود،کیفیت کود تولیدی متفاوت خواهد بود)،ورمی کالچر تولید حد اکثری کرم و تحریک این موجود به تخم گذاری بیش از حد معمول است.

منبع : www.baharsazan.com - شرکت تولیدی بهار سازان

ورمی کالچر به فن کشت کرم یا تکنولوژی پرورش کرم گفته می شود.برخلاف ورمی کمپوست که هدف آن تولید کود کمپست با کیفیت است(به تناسب مواد غذایی که به کرم کمپوست داده می شود،کیفیت کود کمپوست تولیدی متفاوت خواهد بود)، ورمی کالچر تولید حداکثری کرم و تحریک این موجود به تخم گذاری بیش از حد معمول است.

مواد غذایی که در پروژه ی ورمی کالچر به کار می روند به نوعی تنظیم می شود که کرم ورمی کمپوست با کمترین مقدار تغذیه بیشترین انرژی مورد نیاز خود را جهت تخم ریزی و تکثیر به دست آورد.شرکت های مختلف جهت پروژهای ورمی کمپوست و ورمی کالچر خوداز فرمولاسیون های مختلفی استفاده می کنند که این فرمولها کاملا اختصاصی بوده و از اسرار این شرکت ها محسوب می شود.

فن ورمی کالچر زمانی کاربرد دارد که هدف تولید کننده کشت پر سرعت و مطلوب کرم جهت استفاده در صنایع فرآوری همچون غذای انواع ماهی ها و بخصوص ماهی های تزئینی ،طیور ،دام ،صنایع بهداشتی و غیره است.

در پروژه ی ورمی کالچر می توان از 4 جفت کرم در شرایط مطلوب و در بهترین شرایط 1500 عدد کرم بالغ در مدت 3 ماه برداشت کرد.

معرفی روش های تولید ورمی کمپوست به روش پشته ای

منبع : www.baharsazan.com - شرکت تولیدی بهار سازان

1-در نظر گرفتن فضا برای تولید

اولین مطلب در تولید هر محصولی فضای تولید است. برای تولید ورمی کمپوست می بایست فضایی را تهیه نمود که دارای شرایط مناسبی همچون در دسترس بودن منابع آب و برق، نزدیکی به مراکز مصرف، نزدیکی به مراکز تهیه مواد خام، دارا بودن شرایط گسترش، اختصاص فضای مناسب برای بسته بندی و محل کار می باشد.

آماده سازی فضا

الف : کف

شیب دهی کف یکی از مهم ترین عواملی است که تولید کنندگان را در کف سازی ترغیب می کند. شیب مد نظر باید تا حدی باشد که پساب خروجی از بسترهایتان را از محیط تولید خارج کند. این شیب به صورت تقریبی 10 درجه در نظر گرفته می‏شود.

کف بستر یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در تولید ورمی کمپوست است. از جمله این کفپوش ها می توان به سیمان ,آسفالت , چوب, پلاستیک, مش و … اشاره کرد که به تناسب محیط کار، آب و هوا و … قابل پیشنهاد است.

ب : مسقف کردن

داشتن سقف یا نداشتن آن به تصمیم تولید کننده  مربوط است. عواملی همچون استطاعت مالی، هدف تولید، شرایط محیطی و … از جمله عوامل موثر در تصمیم تولید کننده ورمی کمپوست است . به طور مثال در مناطقی مانند یزد و سیستان و بلوچستان که تابش آفتاب مستقیم بوده و به تناسب دمای هوا بالاتر است هدف از ایجاد سقف کاهش هدر رفت رطوبت از بستر (ناشی از تابش آفتاب) آن مناطق است ولی در منطقه ای مثل گیلان که بارش زیاد باران مهمترین ویژگی این منطقه است هدف از ایجاد سقف می تواند در امان ماندن کرم های ورمی کمپوست از بارش مستقیم باران باشد.

ج : حصار کشی

هدف از حصار کشی، در امان ماندن محوطه تولید ورمی کمپوست از گزند موجوداتی مثل موش، گراز، جوجه تیغی و ... است. ارتفاع این حصار بسته به قالب حیوانات منطقه 30 سانتی متر تا 1 متر باشد.

تهیه ماده آلی برای تغذیه کرم

هر ماده آلی فاقد چربی، اسید و مواد معطر می تواند غذای کرم باشد.ولی در نظر داشته باشید که موادی همچون گوشت قرمز را نمی‏توان غذای کرم های ورمی کمپوست دانست چرا که این مواد فساد پذیر هستند و باعث جذب موجودات و حشراتی می شوند که برای سلامت کرم های شما مضر است.

غذا های قابل قبول برای کرم ها:

کرم های ورمی کمپوست می توانند پوست و هسته و آشغال میوه جات، سبزیجات، پوسته تخم مرغ، پوست سیب زمینی، تفاله قهوه و چای، نان، گرد و خاک جاروبرقی، پسماند مو و ناخن و ... را به عنوان غذا مصرف کنند. قبل از ریختن غذا در محل، کرم های ایزینیا فوتیدا را برای مدت یک هفته رها کرده و به آنها اجازه می دهیم تا خوردن غذای بستر را شروع کنند.آنها مواردی که دارای موارد زیادی سلولز است (نظیر خاک اره، برگ کاغذ و مقوا) را  دوست دارند. بطور کلی به محض اینکه کرم ها در محیط جدید قرار می گیرند باید به آنها غذا داد.اگر چه کرم های ورمی کمپوست اشتهایی شگفت انگیز دارند، ولی خیلی مهم است که غذای اضافی به انها ندهیم. خیلی بهتر است که به کرم ها بصورت هفتگی و در مقادیر کم غذا بدهیم, کرم ها می توانند بیشتر از نصف وزن خود در طول شبانه روز غذا مصرف کنند و در کمتر از یک ماه می توانند جمعیتشان را به دو برابر افزایش دهند.

فضولات دام و طیور مثل اسب، خوک، گاو و گوسفند، بسته به تناسب و شرایط محیطی هر یک دارای ارزش های خاص خود هستند.به طور مثال مدفوع اسب یکی از بهترین مواد زائد آلی برای تغذیه کرم ها است ولی باید توجه کرد که در پهن اسب باکتری کزاز زندگی میکند که در صورت استفاده باید موارد بهداشتی مد نظر گرفته شود.

باید دقت نمود که چه چیزی برای خوردن به کرم ها داده می شود. به خصوص اگر از منابع غذایی آنها بی اطلاع باشیم , بعنوان مثال در مواد دفعی اسب، گله یا سگ، اغلب کرم کش هایی وجود دارد که در آنها فعال باقی مانده و کرم های پارازیت را در حیوانات از بین می‏برند. بنابر این می توانند کرم ها را نیز بکشند اگر از کود حیوانی استفاده می شود ,باید به زمان انتقال کرم ها به محیط( کود) دقت نمود و از مصرف کود تازه برای چند هفته اجتناب کرد.

پسماند های زباله های شهری و معدوم سازی آن از جمله مهم ترین اهداف تولید ورمی کمپوست برای بسیاری از کشورهای پیشرفته می باشد.هم اکنون مراکزی مانند مرکز بازیافت کهریزک و مرکز بازیافت مشهد اقدام به معدوم سازی زباله های خود به این روش کرده‏اند. استفاده از پسماندهای شهری با هدف معدوم‏سازی این زباله ها گاهی سود آورتر از هدف تولید ورمی کمپوست است .ولی استفاده از زباله به عنوان پایه کود در وسعت صنعتی نیازمند شرایط و وسایل خاص خود است . البته باید توجه داشت کرم ها هر چیزی را هم نمی‏خورند.

غذا های غیر قابل قبول برای کرم ورمی کمپوست:

مرکبات، سیر، پیاز، گوشت و مرغ و جوجه، فرآورده‏های لبنی,مدفوع سگ و گربه و همچنین روغن و غذا های چرب، پنیر، کره,تولیدات حیوانی, ماهی و حبوبات و از مواد غیر غذایی می توان به شیشه، پلاستیک، فلزات، قوطی حلبی و زرورق. این گونه مواد نباید در کمپوست استفاده شود زیرا مشکلات جانبی مانند جلب توجه و جذب حشرات و جانوارانی مثل موش بوجود می آید.کاغذ هایی که روی آنها با جوهر های رنگی نوشته شده باشد برای کرم ها مناسب نیست چون گاهی اوقات در جوهر ها فلزاتی بکار میرود که برای کرم ها سمی و کشنده است.

آماده سازی ادوات آبیاری

سیستم های متفاوتی در آبیاری بستر ها مورد استفاده قرار می گیرد .دو نوع سیستم آبیاری رایج در ایران میست و تیپ است .

الف) سیستم تیپ : تیپ همان لوله های پلاستیکی است که در برخی از کشت ها مانند کاهو کاری برای قطره ای کردن مورد استفاده قرار می گیرد.استفاده از این روش آبیاری دارای مزایا و معایبی است . از جله مزایای این سیستم آن است که در مناطقی که فشار آب کم است و یا وسعت سایت تولیدی شما بسیار زیاد است و یا تولید کننده با محدودیت منابع آبی مواجه است می توان از این روش استفاده کرد. همچنین سهولت استفاده از این روش یکی دیگر از مزایای مهم این روش است.ولی در این روش موضع مرطوب سازی محدود است و رطوبت در محدوده ای به سعت 10 تا 20 سانتی متر از محل قطره چکان پخش می شود. بنابر این برای آبیاری یک تل به عرض 90 سانتی متر حداقل سه ردیف تیپ لازم است که این امر هزینه این سیستم را افزایش می دهد.

ب ) سیستم میست : میست ها انواع گوناگون دارند.ایس سیستم بر پایه فشار و پاشش آب طراحی شده است . از جمله معایب آن نیازمندی به یک پمپ قوی می باشد. ولی زمان آبیاری شما را کاهش می دهد همچنین هر نازل آن مساحتی در حدود 2 متر مربع را پوشش می دهد.

میزان کود ورمی کمپوست برای مصارف مختلف

جدول میزان تقریبی کود ورمی کمپوست که برای گیاهان مختلف توصیه می شود

منبع : www.baharsazan.com - شرکت تولیدی بهار سازان

 وب سایت ورمی کمپوست www.evermi.ir با نام "ای ورمی" با هدف معرفی و آگاهی بخشی درباره ورمی کمپوست و ایجاد بستر مناسب برای تولید و استفاده از آن طراحی و راه اندازی شده است.

تلاش کرده ایم در این وب سایت درباره موضوعات مختلفی مانند معرفی ورمی کمپوست، تولید ورمی کمپوست، قیمت ورمی کمپوست، کومپوست، ورمی‏کمپوست، کود کمپوست، ورمی کومپوست، تولید ورمی کامپوست، خرید ورمی کمپوست، کامپوست، فروش ورمی کمپوست، آموزش ورمی کمپوست و معرفی خواص و مزایای ورمی کمپوست ، خرید و فروش خرید کرم ایزینیا فوتیدا، نکات مهم درباره خرید کرم ایزینیافوتیدا،نگهداری ایزینیا فتیدا، چگونه ورمی کمپوست تولید می شود، تولید کمپوست و .... مطالب مفید و مناسب را گرد آوری کنیم. 

امیدواریم شاهد رشد روز افزون استفاده از ورمی کمپوست، این کود آلی در تولید محصولات غذایی ارگانیک در کشور باشیم. 

تولید کنندگان کمپوست و خریداران کود کمپوست (کشاورزان، باغداران، گلخانه داران و ...) می توانند درخواست خود را برای معرفی در بخش فروش کمپوست و بخش پیوند های سایت و همچنین تبلیغات در سایت از طریق صفحه تماس و با درج تلفن تماس مطرح فرمایند.

مزایای ورمی کمپوست

در هر آزمایش علمی انجام شده، گیاهانی که از کود ورمی‌کمپوست تغذیه نمودند تاثیر قابل توجهی در رشد و افزایش ریشه گیاهان داشتند. افزایش ریشه گیاهان، ظرفیت جذب آب و مواد مغذی دیگر را بالا برده و از لحاظ علمی گیاهان را قوی‌تر و سالم‌تر می‌سازد.

منبع : www.baharsazan.com - شرکت تولیدی بهار سازان

گیاهانی که از کود ورمی کمپوست تغذیه می‌کنند معمولاً دارای ظاهری بلندتر و رشدی سریعتر می‌باشند. بر اساس آزمایشات و تحقیقات انجام شده، استفاده از ورمی کمپوست با غلظت کمتر در رشد و نمو گیاهان تاثیر بیشتری دارد. این نتایج علمی بر اساس یافته های مرکز تحقیقات اوهایو ( Ohio state university ) انجام شده است. گزارشات این نتایج به شرح زیر می‌باشد :

کود ورمی به عنوان یکی از اجزاء مغذی گیاهان در باغبانی و گل کاری تاثیر مستقیمی در خواص فیزیکی و شیمیایی و رشد و نمو گیاهان دارد.

افزایش در میزان رشد و نمو گیاهان همیشه به عنوان یک مزیت و برتری محسوب نمی‌شود. اما کود ورمی ‌فعالیت و عملکرد بیولوژیکی دارد و خود مواد دفع کننده قارچی دارد که از رشد بی‌رویه و منفی محصول جلوگیری می‌کند و به گونه‌ای روند رشد گیاهان را کنترل می‌کند.

تاثیر ورمی کمپوست درافزایش گیاهان:

افزایش جمعی گیاهان پس از تغذیه از کود ورمی در هر سانتی متر افزایش می‌یابد .

تاثیر ورمی کمپوست درافزایش ریشه :

در هر آزمایش علمی انجام شده، گیاهانی که از کود ورمی کمپوست تغذیه نمودند تاثیر قابل توجهی در رشد و افزایش ریشه گیاهان داشتند. افزایش ریشه گیاهان، ظرفیت جذب آب و مواد مغذی دیگر را بالا برده و از لحاظ علمی گیاهان را قوی‌تر و سالم‌تر می‌سازد. در صورتیکه اگر رویش شاخه‌ها به طور نامناسبی افزایش یابد، خطر ایجاد چسبندگی و به هم فشردگی در ریشه گیاهان وجود دارد که در این صورت گیاهان احتیاج به پیوند زنی و نشاء دارند. آزمایشات نشان داد که چسبندگی در ریشه گیاهان باعث کاهش رشد آنها خواهد شد. پس از این تحقیقات، اهمیت و ارزش سلامتی و قوت در ریشه گیاهان برای محققان و کشاورزان آشکار شد.

تاثیر ورمی کمپوست بر اندازه گلها:

زمان برداشت گلهای میمون آزمایش شده، محققان دریافتند نکته بسیار ارزشمند این آزمایشات این است که گلهایی که از کود ورمی‌کمپوست تغذیه نمودند، رشد بیشتری از لحاظ ساقه و گلبرگ داشتند و در مقایسه با گلهای دیگری که از کودهای معمولی (کودهای شیمیایی و … ) تغذیه نمودند رشد ظاهری قابل توجهی داشتند. در نتیجه ظاهر متفاوت و زیبای گلها نظر خریدارن و ناظران را به خود جلب نمود به طوریکه به مرور بر میزان بهای آن گلها افزوده شد.

تاثیر ورمی کمپوست درضخامت و کلفتی ساقه گیاهان :

طی آزمایشات انجام شده توسط محققان، ضخامت ساقه گیاهان پس از تغذیه از کود آلی ورمی کمپوست افزایش قابل توجهی داشته است گرچه ایجاد ضخامت بیشتر در ساقه از اهمیت کمتری نسبت به دیگر عوامل در رشد گیاهان برخوردار است اما در بعضی گلها و گیاهان اهمیت بسزایی دارد مانند گلهای میمون که ضخامت در ساقه آنها تاثیر آشکاری بر زیبایی ظاهری این گل دارد.

تاثیر ورمی کمپوست در سرعت رشد و نمو گل و گیاه :

گیاهانی که در بستری با کود آلی ورمی کمپوست پرورش می‌یابند معمولاً رشد و نموی بیشتر و سریعتری نسبت به گیاهان دیگر دارند. در آزمایشات تحقیقاتی که بر روی گل میمون و کلم بروکلی انجام شد، نشان داد که دوره کامل رشد و نمو گلهای میمون 2 تا 3 روز کمتر از دیگر گلها و گیاهان است و گل کلم بروکلی نیز در زمان نشاء و جوانه زنی، برگهای بیشتری تولید کرده است.

نتیجه :

عکس‌العمل گیاهان مختلف به کود آلی ورمی کمپوست بر اساس چند عامل مهم می‌باشد. اولین و مهمترین عامل این است که نتایج آزمایشات مختلف در پرورش گیاهان با استفاده از کود ورمی در مناطق آب و هوایی مختلف متفاوت است. پیشرفت مراحل رشد برای هر گیاه در مناطق آب و هوایی مختلف یکسان نمی‌باشد و مسلماً واکنش گیاهان به سامانه کود ورمی کمپوست نیز متغیر خواهد بود. گیاهانی که در شرایط مطلوب آب و هوایی و تغذیه‌ای مناسب رشد می‌کنند، عکس‌العمل کندتری نسبت به افزایش میزان کود و دیگر افزودنی‌های شیمیایی به بستر خاک نشان می‌دهند. در حالی که گیاهانی که در شرایط غیر مطلوب آب و هوایی و تغذیه‌ای نامناسب رشد و پرورش پیدا می‌کنند، عکس‌العمل سریعتر و مطلوبتری در افزودن کود ورمی به خاکشان نشان می‌دهند.

دکتر سعید سماوات

دکتر سعید سماوات، مشاوره در امور تغذیه گیاه ، کودهای آلی و جاصلخیزی خاک

منبع : http://saeedsamavat.blogfa.com/ - کود آلی

نام : سعید

نام خانوادگی : سماوات

محل کار : موسسه تحقیقات خاک و آب تهران ، بخش تحقیقات حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه .

متولد : 1338 کرمانشاه .

تحصیلات :

1- لیسانس : دانشگاه شیراز (1364) .

2- فوق لیسانس : دانشگاه صنعتی اصفهان ( 1371).

3- دکتری : دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران (1378).

پایان نامه های دوران تحصیلی:

1- کارشناسی ارشد : بررسی اثر دو نوع ماده اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی خاک ( Soil Conditioner ) پلی مری بر برخی خصوصیات خاک و رشد گیاه . استاد راهنما دکتر کلباسی .

2- دکتری : ساخت یک نوع کلات آهن و مقایسه آن با Fe-EDDHA در رفع کلروز آهن در گیاهان در برخی خاک های آهکی. استاد راهنما دکتر خداداد نظری ( استاد شیمی) و دکتر محمد جواد عابدی .

ثبت اختراع :

1- ثبت اختراع دانش فنی ساخت کود کلات آهن سیترون در سال 1383.

2- ثبت اختراع دانش فنی ساخت کود مایع هوموسی از زباله شهری در سال 1383.

مقالات ISI :

1- Samavat.S, Golami.N, Nazari.K.2007.Complexation of Iron(III) with Citrate and Tartarate Anion in perturbed Aqueos Solution Using Potentiometry and Diference Uv/Vis. and IR Spectrophotometric Methods. Acta Chim.Slov.(54),565-573.

2- Baftehchi.L,S.Samavat,M.Parsa and N.Soltani.2007. Study the function of Blue-green Algae in Urban Garbage Compost Of Iran.Asian Journal Of Plant Sciences 6(1):187-189.

3- F.S. Ghotb Abadi, M.Mostafavi , A. Eboutalebi, S.Samavat and A. Ebadi .2010 . Biomass Accumulation and Proline Content Of Six Citrus Rootstocks as Influenced by Long – term Salinity. Research journal of Environmental sciences. 4 (2): 158- 165.

4- Samaneh.Samavat , S.Samavat, H.Besharati and K. Behboudi . 2011. Interaction of Rhizobia cultural filterates with Pseudomonas fluorescens on bean Damping-off Control. Journal of Agricultural science And Technology (JAST). Vol.13.

مقالات و گزارشات فنی :

اقتصادی شدن تولیدات با ورمی کمپوست

آموزش تولید کود ورمی کمپوست به کشاورزان، فرهنگ‌سازی تفکیک زباله و تولید کود ورمی کمپوست از مدارس ابتدایی ، اختصاص یارانه‌های کودهای شیمیایی به کود ورمی کمپوست و استفاده در مزارع نمونه، نمایشی و الگویی از برنامه‌های سازمان برای جایگزینی ورمی کمپوست به‌جای کودهای شیمیایی است.

منبع : www.vermfarm.com - شرکت البرز پارسه

جلوگیری از مصرف کوددهی بی‌رویه‌ی شیمیایی در راستای بهینه مصرف کردن کود و حفظ خاک‌های کشاورزی ضروری به‌نظر می‌رسد.

تولید ورمی کمپوست، فناوری استفاده از انواع خاصی از کرم‌های خاکی است که این کرم‌ها با داشتن توان رشد و تکثیر بسیار سریع، انواع مواد آلی زائد، مزاحم و آلوده‌کننده‌ی محیط را به یک کود آلی و با کیفیت ممتاز تبدیل می‌کنند.

در برخی مناطق و واحدهای تولیدی یکی از روش‌های نادرست افزایش تولید، مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی است که تولید را در کوتاه مدت افزایش مقطعی می‌دهد اما با ادامه‌ی این روند نه تنها در میان مدت تولیدی اضافه نمی‌شود بلکه سبب اتلاف کودها و کاهش تولید و از میان بردن مواد آلی خاک می‌شود. افزایش محصول با بهره‌گیری از ورمی کمپوست قابل پیش‌بینی است.

آموزش تولید کود ورمی کمپوست

آموزش تولید کود ورمی کمپوست به کشاورزان، فرهنگ‌سازی تفکیک زباله و تولید کود ورمی کمپوست از مدارس ابتدایی ، اختصاص یارانه‌های کودهای شیمیایی به کود ورمی کمپوست و استفاده در مزارع نمونه، نمایشی و الگویی از برنامه‌های سازمان برای جایگزینی ورمی کمپوست به‌جای کودهای شیمیایی است.

آموزش ورمی کمپوست

ورمی کمپوست نتیجه‌ی هضم طبیعی غذا در سامانه‌ی هاضمه کرم‌ خاکی است و دوره‌ی رشد گیاه را به‌وسیله داشتن میکروارگانیسم هم‌چنین مواد آلی فعال و تسریع می‌کند.در راستای برنامه‌ی پنجم توسعه‌ی اقتصادی مبنی بر افزایش مصرف کودهای بیولوژیک تا 30 درصد باید به تولید کودهای آلی و بیولوژیک توجه خاصی کرد.استفاده‌ی بهینه از ضایعات آلی زباله‌های شهری، حفظ محیط زیست و تولید کودی با کیفیت زیاد برای مصارف گیاهان را باید از مهم‌ترین مزایای ورمی کمپوست قلمداد کرد.حفظ منابع تولیدکننده‌ی مواد غذایی به لحاظ کمی و کیفی به‌ویژه آب و خاک کشور وظیفه‌ای همگانی محسوب می‌شود. کارشناسان، ورمی کمپوست را در اقتصادی‌تَر شدن تولید و توسعه‌ی اقتصادی کشور تاثیرگذار می‌دانند.

تاثیر ورمی کمپوست

کود ورمی کمپوست در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تأثیر بسزایی دارد و اصلاح‌کننده‌ی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک است و علاوه بر وزن مخصوص کم، فاقد هرگونه بو، میکروارگانیسم‌های پاتوژن، باکتری‌های غیرهوازی، قارچ‌ها و علف‌های هرز است.

تاثیر ورمی کمپوست

ورمی کمپوست یک کود صد در صد آلی و با صرفه اقتصادی است که به‌صورت مستقیم جذب ریشه‌ی گیاهان می‌شود، این نوع کمپوست، غنی‌ترین محیط برای حیات موجودات ذره‌بینی خاک و با این وجود، بدون بو و عاری از آلودگی است.تشدید آلودگی آب و خاک، تخریب ساختمان خاک، شور و سِفت شدن خاک، بر هم خوردن تعادل عناصر غذایی خاک، ایجاد محصولات غذایی بی‌کیفیّت و آلوده و صرف هزینه‌های گزاف تولید محصولات غذایی و کشاورزی را از نتایج استفاده‌ی بی‌رویه از کودهای شیمیایی است.

پیشرفت مراحل رشد برای هر گیاه در مناطق آب و هوایی مختلف یکسان نیست و واکنش گیاهان به سامانه‌ی کود ورمی‌ کمپوست نیز متغیر است.گیاهانی که در شرایط مطلوب آب و هوایی و تغذیه‌ای مناسب رشد می‌کنند، عکس‌العمل کندتری نسبت به افزایش میزان کود و دیگر افزودنی‌های شیمیایی به بستر خاک نشان می‌دهند. در حالی که گیاهانی که در شرایط غیرمطلوب آب و هوایی و تغذیه‌ای نامناسب رشد و پرورش می‌کنند، عکس‌العمل سریع‌تر و مطلوب‌تری در افزودن کود ورمی به خاکشان نشان می‌دهند.

فقط یک‌بار استفاده از این کود در یک دوره‌ی کشت کافی است.این کود در سبزینگی گل و بزرگ‌تر کردن گل و گیاهان زینتی مؤثر بوده و همه‌ی عناصر غذایی موجود در ورمی‌ کمپوست به آسانی توسط گیاه جذب می‌شوند. ورمی‌ کمپوست عناصر سنگین موجود در خاک را تثبیت می‌کند و مانع از جذب بیش از حد آنها توسط گیاه می‌شود و در ضمن جوانه‌زنی بذر را تحریک کرده، ریشه‌زایی قلمه‌ها را تشدید و عملکرد کمی و کیفی گیاه را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

گیاهانی که از کود ورمی‌ کمپوست تغذیه می‌کنند دارای ظاهری بلندتر و رشدی سریعتر هستند. کود ورمی به عنوان یکی از اجزای مغذی گیاهان در باغبانی و گل کاری تاثیر مستقیمی در خواص فیزیکی و شیمیایی و رشد و نمو گیاهان دارد. ارزشمندترین ویژگی ورمی کمپوست در عملکرد آنزیم‌ها، میکروارگانیسم‌ها و هورمون‌های مختلف موجود در آن است.

کیفیت ورمی‌ کمپوست

کیفیت ورمی‌ کمپوست به نوع غذا(محیط کشت) یا مواد زائد آلی که کرم‌ها از آن تغذیه کرده‌اند، بستگی دارد. برای مثال کرم‌ها می‌توانند مواد آلی با سلولز زیاد مانند خاک اره را هضم کرده و یک ماده اصلاح‌کننده خاک با کیفیت پائین تولید کنند، برعکس کرم‌ها قادرند با مواد غنی از ازت و فقیر از سلولز ورمی‌ کمپوست با کیفیت عالی تولید کنند.

بهره‌گیری از ورمی کمپوست افزون بر تثبیت مواد زاید جامد، فضولات حیوانی و لجن فاضلاب، نتایج مفید دیگری نظیر جداسازی مواد زاید غیرآلی، نداشتن شیرابه، نداشتن بوی زباله و کاهش حجم آن تا حدود 80 درصد را نیز به دنبال دارد.

مواد مناسب برای تولید ورمی کمپوست

معرفی انواع موادی که می توانید از آنها به عنوان منبع ورودی فارم های تولید ورمی کمپوست استفاده کنید.

منبع : www.orumorganic.ir - اروم ارگانیک

کرمهای ورمی کمپوست می توانند از تمام انواع زباله های غذایی، زباله های حیاط، باغچه، کاغذ و مقوا وکود های حیوانی تغذیه نمایند.انها میتوانند از زباله های باغچه ای مانند برگها، علفهای کوتاه شده، شاخ و برگهای کوچک وسبز که از زائده های گیاهی غیر چوبی می باشند کود ورمی کمپوست بسازند.

برگها عمده ترین زباله آلی موجود در اغلب مخازن کمپوست هستند. اگر از علفهای کوتاه شده استفاده می شود بهتر است که آنها را با دیگر زباله های منزل مخلوط نموده، زیرا در غیر این صورت، این علفها باعث فشردگی و محدود شدن جریان هوا می شوند. از زباله های آشپزخانه ای مانند باقیمانده سبزیجات، ته مانده قهوه و پوست تخم مرغ نیز می توان استفاده کرد. در صورت بکار بردن نیتروژن اضافی، می توان مقدار کمی خاک اره یا کاغذ خورد شده به آن افزود. برای هر صد کیلوگرم خاک اره حدوداً به یک کیلوگرم نیتروژن خالص نیاز است که معادل 2/2 کیلوگرم اوره می باشد. خاکستر چوب نیز به عنوان منبع آهک محسوب می شود که باید به میزان کمی مورد استفاده قرار گیرد.

روزنامه ها و کاغذهای باطله معمولی نیز قابل تبدیل به کمپوست می باشند اما به دلیل اینکه میزان نیتروژن در آنها کم است، سرعت تجزیه پائین می آید و در صورت استفاده از کاغذ نباید وزن آنها بیش از ده درصد کل وزن مواد موجود در مخزن ورمی کمپوست باشد.

زباله های آلی که از نظر بیولوژیکی تجزیه‌پذیر بوده و معمولاً به عنوان مواد کمپوست شوند، در پرورش کرم و تولید ورمی کمپوست مورد استفاده قرار می گیرند به شرح زیر می باشند:

1) تولید ورمی کمپوست از فضولات حیوانی:

می توان از مدفوع حیوانی مانند، گوسفند، اسب و بز برای این منظور استفاده نمود. لازم است پیش از استفاده از مدفوع حیوانی بجز احشام آزمایشات و پیش بینی های اولیه مختلفی در مورد عوامل بیماریزا و واکنش در مقابل کرمهای ورمی کمپوست انجام داد. باید برای استفاده از مدفوع اسب بسیار دقت شود زیرا مدفوع این حیوان حاوی ویروس تتانوس (یا باکتری های کزاز و مانند آن) است که برای انسان مهلک و کشنده می باشد.

2) تولید ورمی کمپوست از زباله های کشاورزی:

همچنین می توان از زباله های کشاورزی که پس از برداشت محصول و خرمن کوبی به دست می آید نیز استفاده کرد. این زباله ها شامل موارد زیر می باشند: شاخه ها، برگها، سبوس (بجز شلتوک)، پوست، زباله سبزیجات، خرده برگها، زباله های فرآوری صنایع غذایی، تفاله نیشکر و زباله های فرآوری می باشند.

3) تولید ورمی کمپوست از زباله های جنگلی:

این زباله ها تولیدات گیاهی از قبیل تراشه های چوب، پوست، خاک اره و خمیر کاغذ را شامل می شود که همه این مواد در کنار انواع گوناگون خرده برگهای جنگلی قابل استفاده می باشند. می توان از زباله جنگلی استفاده نشده مانند خرده برگها در فرآیند تولید ورمی کمپوست نیز استفاده کرد.

4) تولید ورمی کمپوست ازخرده برگهای ریخته شده در سطح شهرها:

برگهای ریخته شده و خرده برگهای سوزانده شده خیابانها و مناطق مسکونی نیز قابل مصرف می باشند اما گزارشی مبنی بر استفاده از این موارد در دسترس نمی باشد. اگر بتوان از این خرده برگها استفاده نمود، این کار باعث پاکیزگی شهرها و در ضمن ایجاد محصول ورمی کمپوست مفید می گردد. ممکن است بتوان از خرده برگهای انبه، گواوا و علفهای هرز (که بدون بذر می باشند) نیز استفاده کرد اما در این مورد به اطلاعات بیشتری نیاز است.

5) کاغذ باطله و پارچه های کتانی و …

این مواد همه زباله های آلی تجزیه‌پذیر می باشند و اگر برای دستیابی به دیگر محصولات مفید مورد بازیافت قرار نگیرند می توان آنها را به منظور تولید ورمی کمپوست بازیافت نمود.

6) تولید ورمی کمپوست از زباله های شهری:

زباله های شهری یا همان زباله هایی که هر روز تولید می شوند، در بردارنده مواد مهمی از بقایای آلی شهری می باشند. بخش قابل توجهی از زباله‌های شهری می توانند دسته بندی شده و سپس بازیافت یا تجزیه گردند. اغلب زباله های خانگی مانند زباله آشپزخانه نیز می توانند با کمی دست کاری و تغییر در تولید ورمی کمپوست استفاده شوند.

7) تولید ورمی کمپوست از محلول آبکی بیوگاز:

تجزیه و تبدیل فضولات و مواد گندیده آلی که می‌تواند محصول حیوانات اهلی و یا گیاهان باشد، به وسیله باکتری‌ها در دو مرحله به بیوگاز و بیوماس تبدیل می‌شود. از بیوگاز استفاده‌های فراوانی می‌توان کرد و از بیوماس هم به عنوان کود آلی می‌توان بهره برد. در مرحله نخست این واکنش بیولوژیک، باکتری‌های بی‌هوازی مواد آلی گندیده را به اسیدهای آلی تبدیل می‌کنند. در مرحله دوم، گروه دیگری از باکتری‌ها اسیدهای آلی به وجود آمده را تجزیه می‌کنند که در نتیجه آن بیوگاز که بخش عمده آن متان است، تولید می‌شود.

پس از بازیافت بیوگاز اگر لازم نبود که از آن در کشاورزی استفاده شود می توان بجای کمپوست‌سازی به روش مرسوم از آن، در تولید ورمی کمپوست استفاده نمود.

7) تولید ورمی کمپوست از زباله های صنعتی:

زباله های صنعتی مانند زباله حاصل از فرآوری مواد غذایی و زباله های کارخانه ای نیز می توانند با کمی تغییر در پرورش‌ کرم مورد استفاده قرار گیرند.

اما شایان ذکر است به علت اینکه زباله های کارخانه‌های صنعتی، شیمیایی، پتروشیمی، نساجی و معادن دارای فلزات سنگین از جمله سرب، جیوه، نیکل و کبالت می‌باشند و این عناصر برای انسان و محیط‌زیست بسیار خطرناک است، باید در استفاده برای تولید ورمی کمپوست چاره اندیشی خاص خود را انجام داد.

نکته هایی در مورد تولید ورمی کمپوست

نکاتی درباره زمان آماده بودن ورمی کمپوست، سرند کردن کود، آبیاری کود کمپوست و غیره

منبع : www.baharsazan.com - شرکت تولیدی بهار سازان

1-ورمی کمپوست باید در انتهای دوره به رنگ سیاه درامده ومانند چای شود،بوی کود خام نیز باید به کلی بر طرف شده و کود بی بو باشد.

2-کود باید دارای phمناسب(6-8) بوده و نه خیلی تازه و نه خیلی کهنه باشد معمولا کود 1یا2سال مانده برای تولیدمان مناسب است.

3-کود ورمی کمپوست را میتوانیم به صورت خام خریده و سرند یا آسیاب کنیم و سپس خودمان آن را شستشو کنیم ویا به صورت شسته شده خریداری کنیم که در مورد اولی مواد مغذی کود نگه داری شده و کود تولیدی مواد بهتری خواهد داشت اما این کار وقت و انرژی بیشتری نسبت به مورد دوم از ما میگیرد و در مورد دوم نیز میزان مواد مغذی کود کمتر است و کود ما زودتر به کمپوست تبدیل شده و نیازی به سرند و آسیاب ندارد.قیمت کود شسته شده معمولا 30%از قیمت کود خام بیشتر است.

4-در مورد بستر خاکی زیر پشته ها را باید نایلون بکشیم تا در موقع برداشت کرم و یا کود دچار مشکل نشویم.

5-از کود پرندگان در تولید نباید استفاده شود،به خصوص کود مرغی.

6-در طول تولید باید هر چند وقت یکبار کود به وسیله چهارشاخ زیر و رو شود تا همه کود کمپوست بشود.

7-در زمستان می شود روی پشته ها را نایلون کشید تا برودت هوا کمتر کرم ها را تحت تاثیر قراردهد.

8-در فضای باز باید لایه ای از کلش برروی پشته ها قرار دهیم تا از تاثیر نامطلوب عوامل محیطی بکاهیم،البته نباید این کلش با کودمان مخلوط شود زیرا کیفیت کمپوست را پایین می آورد.

9-آبیاری میتواند به صورت قطره ای یا با آبپاش هایی که آب را به صورت پودر درمی آورند انجام بگیرد.

10-آبیاری در تابستان و دمای بالای 30 درجه هرروزو در زمستان ودمای زیر 5درجه هر دو هفته یکبار انجام شده و در دماهای بین این دو بنا به نظر مشاور تعیین می شود.

کود آلی غنی شده ارگانیک

عناصری از قبیل: نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم وگوگرد که بیشتر مورد نیازگیاه می باشند را عناصر پرمصرف می گویند. یک کود آلی غنی شده باید مقادیر مشخصی از این گونه عناصر را دارا باشد.

منبع : www.nabpasmand.com - ناب اندیش پسماند وارنا

هر چند که عناصر معدنی مقدار کمی از وزن یک گیاه را تشکیل می دهد ولی هر کدام از این عناصر وظایفی را در انجام فعالیتهای حیاتی گیاه و تعادل بین رشد رویشی و زایشی بر عهده دارند و عدم وجود و یا وجود بیش از حد این عناصر در خاک، اختلالاتی را در گیاه بوجود می آورد که روی رشد و نمو گیاه و در نهایت روی کمّیت و کیفیت محصول تأثیر خواهد گذاشت.

عناصر غذایی مورد نیاز گیاه:

عناصر مورد نیاز گیاه بر اساس میزان مصرف به دو دسته تقسیم می شوند:

1- macro elements(پرمصرف):

عناصری از قبیل: نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم وگوگرد که بیشتر مورد نیازگیاه می باشند را عناصر پرمصرف می گویند.

2- microelements( کم مصرف):

عناصری چون آهن، منگنز، روی، مس، بُر، مولیبدن و کلر که به مقدار بسیار کم موردنیاز گیاه می باشند را عناصر کم مصرف یا ریزمغذی می گویند.

البته سه عنصرکربن، اکسیژن و هیدروژن هم از عناصر مورد نیاز گیاهند ولی چون این عناصر به فراوانی در هوا و آب یافت می شوند، به عنوان عناصر غذایی خاک محسوب نمی شوند.

• نقش و علائم کمبود نیتروژن:(N)

 مهمترین عامل رشد محسوب میشود.

ازت مهمترین عنصر غذایی در تغذیه گیاهان می‌باشد که تعیین کنندة رشد رویشی آنها می باشد و در گلدهی، تشکیل میوه، عملکرد محصول، رسیدگی میوه‌ها و مسائل فیزیولوژی پس از برداشت در اکثر محصولات باغی دخالت دارد.

ازت در ساخت ترکیبات پروتئین و اسیدهای آمینه و کربوهیدراتها نقش فعال دارد. همچنین میزان ازت در رنگ‌بندی میوه‌ها مؤثر است.

ازت در رسیدگی میوه مؤثر است.

باعث تسریع ظهور گلها و شکوفه دادن درختان می شود.

• از آنجایی که اندامهای جوان و در حال رویش درختان میوه نیاز زیادی به این عنصر دارند، ازت در گیاه به شدت متحرک بوده و به قسمت‌های در حال رویش منتقل می‌شود. دادن کود حیوانی که با ازت غنی شده باشد باعث افزایش اندازة میوه ها می‌شود و ازت اثر غیر مستقیم بر حجم میوه خواهد داشت.

• اولین علایم ظهور کمبود ازت، رنگ پریدگی برگها میباشد. برگها معمولاً به رنگ سبز مایل به زرد و زرد روشن در می آیند که به علت عدم تشکیل کلروفیل میباشد. در اواخر رشد رنگ زرد، قرمز و بنفش مایل به قرمز مشاهده میشود که در نتیجه ی تشکیل رنگ آنتوسیانین است. در کمبود ازت برگها کوچک، ساقه و شاخه ها لاغر میشوند و معمولاً با زاویه کوچکی نسبت به ساقه اصلی می ایستند و شاخه های جانبی کمی تشکیل می شود، زردی در بر گهای پیر (پایینی) زودتر ظاهر میشود.

درخت سیب

• نقش فسفر:(P)

درکلیه فعالیتهای حیاتی گیاه نقش دارد.

در تولید بذر و رشد ریشهنقش اساسی دارد.

در انتقال انرژی و تولید RNA-DNAو تنظیم خواص ژنتیکی گیاه نقش دارد.

 کمبود آن باعث ضعف ساقه ، کاهش سرعت رشد ، کاهش مقاومت در مقابل امراض و تأخیر در رسیدن میوهمی شود.

ضخامت پوسته را کاهش می دهد ، باعث شیرینتر شدن میوه و افزایش بازار پسندی آن میشود.

• در برخی موارد کمبود ازت و فسفر با هم شباهت دارند. رشد قسمت هوائی و ریشه در هر دو کند یا متوقف میشود و همچنین برگها کوتاه، باریک و نازک میشوند و رشد طولی گیاه عمودی بوده و ساقه های جانبی به ندرت ظاهر می شود. تعداد برگ و شاخه ها محدود شده و ممکن است جوانه های کناری به خواب بروند یا بمیرند. ظهور شکوفه و جوانه های برگی کم شده و در نتیجه میزان محصول (دانه و میوه) نیزکاهش مییابد ولی در هنگام کمبود فسفر رنگ برگها سبز تیره، کدر مایل به آبی با ته رنگ برنزی یا بنفش است و رنگ میو هها سبز و ممکن است به شدت رنگی شده باشند، گوشت میوه نرم و شیره میوه خیلی ترش و خاصیت انباری آن نیز کم میشود. یک علامت مهم دیگر، کوتولگی و کوتاه ماندن گیاهان است به این صورت که گیاهان دچار کمبود فسفر، اغلب با گیاهان جوان اشتباه گرفته میشوند و در بر گهای پیرتر تحت شرایط حاد کمبود، رگبرگها به شکل مشبک و قهوه ای رنگ پریده در میآید.

گیلاس

• نقش و علائم کمبود پتاسیم:(K)

این عنصر برای سنتز و انتقال مواد مغذی در گیاه لازم است.

در رفع آثار سوء عدم تعادل بعضی از عناصر غذایی گیاه در خاک کمک میکند.

در تنظیم فعالیت جذب آب موثر میباشد.

• نقش پتاسیم در درختان میوه به قرار زیر میباشد:

مقاومت گیاهان را در برابر کم آبی و خطرات سرمازدگی افزایش میدهد .

مقاومت گیاهان را در برابر آفات و بیماریها از جمله آتشک گلابی و شانکر مرکبات افزایش میدهد .

کیفیت و خاصیت انبارداری محصولات باغی را افزایش میدهد .

شدت نور را کنترل و عمل فتوسنتز را تشدید میکند .

راندمان آب آبیاری را افزایش میدهد.

پسته

• نقش و علائم کمبود گوگرد:(S)

این عنصر در تولید پروتئین و بعضی از اسیدهای آمینه موثر است.

بو و مزه برخی از محصولات باغی و زراعی (مثل سیر، پیاز و خردل) مربوط به گوگرد است.

در ساخته شدن روغن در برخی گیاهان مانند کلزا و سویا دخالت دارد.

برای ساخته شدن کلروفیل ضروری است.

در ساخته شدن برخی ویتامین ها نقش دارد.

مهمترین علامت کمبود این عنصر در گیاه رشد ناقص و رنگ پریدگی میباشد. کمبود گوگرد در پار ه ای از گیاهان نشانه هایی شبیه به کلروز ناشی ازکمبود نیتروژن ایجاد میکند که مربوط به کمبود پروتئین در گیاه است، با این وجود در کمبود گوگرد، زرد شدن به صورت یکنواخت در سرتاسر گیاه حتی در برگهای جوان وجود دارد. اغلب در اثر کمبود این عنصر سطح پائینی بر گها و دمبرگها به رنگ قرمز مایل به صورتی در می آید گاهی در اثر شدت کمبود، علایم به صورت قهو های یا لکه های نکروتیک ظاهر میشود و همچنین دمبرگها و برگها اغلب عمودی، پیچ خورده و شکننده میشود. ساقه های گیاهان مبتلا کوتاهتر و نازکتر از معمول و چوبی میشوند، سطح برگ کوچک و تعداد برگها کم، تعداد و وزن میو ه ها نیزکاهش مییابد. برای مثال در هلو برگهای جوان در اثر کمبود این عنصر، زرد و برگهای پیر بدشکل و کج و معوج میشوند، جوانه های انتهائی رشد نکرده و در نتیجه شاخه های جانبی نیز رشد نمی کنند و برگهای روی این شاخه ها در اثر شدت کمبود، کمی قرمز و پس از این مرحله خزان میکنند.

سویا

• ساده ترین راه تشخیص کمبودهای مواد غذائی شناسائی علائم ظاهری در روی اعضای مختلف است که باغداران و کشاورزان می توانند با کمی دقت و شناختن این علائم به عنوان کمک های اولیه در رفع مشکلات تغذیه ای باغات خود اقدام کنند.

در ادامه علائم کمبود برخی عناصر ضروری کم مصرف شرح داده می شود :

1- کمبود روی ( Zn )

برگ های جوان کوچک بوده و روی دمبرگ ها به حالت جاروئی قرار دارند.

رگبرگ ها سبزه تیره و کلفت می باشند ، میوه نیز کوچک است.

2- کمبود مس ( Cu)

برگ ها غیر عادی و ضخیم هستند و رنگ آنها سبز تیره می باشد و برگ ها روی سر شاخه ها به شکل دسته جمعیقرار دارند.

دمبرگ ها دارای حفره های صمغی می باشند ، روی پوست میوه لکه های قهوه ای رنگ بزرگ با حالت شکنندگی ظاهر می شود و در داخل میوه در محل تجمع دانه ها نیز لکه های قهوه ای رنگ صمغی دیده می شود.

3- کمبود آهن ( Fe )

سطح برگ زرد رنگ و رگبرگ ها تا آخرین مرحله رشد برگ به رنگ سبز می مانند.

4- کمبود منگنز ( Mn )

کلروز بین رگبرگ ها با رنگ مخلوط هستند و در تمام سطح برگ لکه های کلروزه شده دیده می شود. کلروزه ( زردی ) ، تبدیل رنگ سبز به زرد می باشد.

5- کمبود بر ( B )

رگبرگ های اصلی چوب پنبه ای شده و شکاف می خورند . تنه درختان صمغ ترشح کرده و به صورت غده هائی جمع می شوند. حد فاصل بین پوست خارجی و گوشت میوه کلفت می شود، میوه شکل طبیعی ندارد و ناهموار است و لکه های قهوه ای رنگ در این قسمت دیده می شود.

(NPK) ارگانیک طلایی

تهیه و فرآوری شده از کود مرغی،گاوی،گوسفندی، کمپوست قارچ و ... که در دو مرحله استریل میشود و پس از غنی شدن ، بطور خاص از هیومیک اسید و فولیک اسید به آن اضافه شده و برخلاف کود شیمیایی که در مرحله ای خاص از رشد توصیه می شود می تواند در هر مرحله از رشد گیاه استفاده شود.

بی رقیب ترین و مطلوب ترین کود ارگانیکی برا ی مصارف کشاورزی، فضای سبز،گلکاری، نشاء کاری، سبزی کاری ،باغبانی، قارچ خوراکی ، خزانه نهالستان ها ، تولید محصولات گلخانه ای و گل های آپارتمانی مطرح است.

کود آلی گرانوله

برخی مزایای کمپوست غنی شده NPK ارگانیک طلایی

سلولوزی بودن

قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی

مواد غذایی را بطور پیوسته در طول زمان آزاد می کند

در برابر آبشویی مقاوم می باشد

حاصلخیز نمودن خاک

افزایش مقاومت خاک

افزایش نفوذ هوا به خاک

افزایش فعالیت ریشه و ریشه زایی

عاری بودن از وجود و بقایای هرگونه ویروس و باکتری و قارچ و عامل بیماری زا

اصلاح خاک های رسی – شنی – شور و قلیایی

کاهش و کنترل بیماری های گیاهی – کاهش علف هرز .....

ورمی کمپوست گرانوله غنی شده

طریقه مصرف

با توجه به فرآوری در شکل هندسی منظم (گرانوله) امکان مصرف با انواع ادوات کشاورزی مثل دستگاه بذرکار – کودکار به دو حالت همزمان با کاشت بذر یا قبل از کاشت بذر زمان آماده ساز ی بسترزمین

منبع : ناب اندیش پسماند وارنا